Que papel ten a cooperación internacional municipalista na loita contra a pobreza?
17/10/2024
Hoxe, 17 de outubro, é o Día Internacional para a Erradicación da Pobreza, unha data proclamada pola Asemblea Xeral das Nacións Unidas en 1992. O seu propósito é crear conciencia sobre a necesidade urxente de erradicar a pobreza e a exclusión social en todo o mundo, e recoñecer os esforzos e loitas das persoas que viven en situación de pobreza.
Este día tamén ten as súas orixes nun evento celebrado o 17 de outubro de 1987, cando miles de persoas se reunieron na Praza do Trocadero en París, Francia, para honrar ás vítimas da pobreza extrema, a violencia e a fame. A pedra conmemorativa que se inaugurou ese día ten inscrita unha declaración que resalta a importancia da solidariedade coas persoas máis desfavorecidas e oprimidas.
Nesta xornada, faise un chamado aos gobernos, institucións e á sociedade civil para traballar de maneira conxunta na creación dun mundo máis xusto, co obxectivo de reducir as desigualdades e asegurar un desenvolvemento sostible que non deixe a ninguén atrás.
Porque erradicar a pobreza é esencial para protexer a dignidade humana. Ninguén debería ser privado das súas necesidades básicas, como alimentos, auga potable, vivenda, educación, atención médica… Acabar coa pobreza garante que todas as persoas poidan vivir con dignidade e respecto. A pobreza perpetúa desigualdades estruturais que afectan de maneira desproporcionada a mulleres, infancia, minorías étnicas e outras poboacións vulnerables. Ao combater a pobreza, contribuímos a crear sociedades máis equitativas e xustas para todos/as, sen importar a orixe ou o status económico.
Algunhas cifras
En 2023, estímase que 1.1 mil millóns de persoas en 110 países viven en pobreza multidimensional, o que significa que enfrontan múltiples privacións en áreas chave como saúde, educación e nivel de vida. Deste grupo, 534 millóns viven en África subsahariana e 389 millóns en Asia do Sur. Esta forma de pobreza afecta máis gravemente á infancia: 566 millóns de persoas pobres teñen menos de 18 anos, cunha taxa de pobreza infantil do 27.7%, comparada co 13.4% en persoas adultas. Ademais, a pobreza segue sendo predominantemente rural, co 84% das persoas pobres vivindo en áreas rurais.
A pobreza afecta as mulleres de maneira desproporcionada en todo o mundo, profundando as desigualdades de xénero e limitando o seu acceso a dereitos e oportunidades. Segundo a ONU, as mulleres e as nenas enfrontan maiores riscos de caer na pobreza debido á discriminación de xénero no acceso a empregos, salarios máis baixos, e falta de protección social adecuada.
O papel da cooperación internacional municipalista
A cooperación internacional municipalista é unha ferramenta chave na loita contra a pobreza a nivel global. Implica a colaboración entre gobernos, organizacións internacionais, entidades locais, etc., para implementar políticas e programas que promovan o desenvolvemento sostible e reduzan as desigualdades.
A Axenda 2030 das Nacións Unidas, cos seus 17 Obxectivos de Desenvolvemento Sostible (ODS), céntrase na erradicación da pobreza en todas as súas formas para 2030. Os ODS abordan áreas chave como a educación, a igualdade de xénero, a sanidade, o acceso á auga potable, o traballo decente e o crecemento económico, todas elas áreas fundamentais para combater a pobreza de maneira integral e onde o municipalismo ten un papel destacado.
Fortalecemento de capacidades
A cooperación municipalista céntrase, entre outras, no fortalecemento institucional e de capacidades. Isto implica o intercambio, a formación e capacitación de gobernos e comunidades locais para mellorar a gobernanza, a creación de políticas inclusivas e a administración de recursos, garantindo que as solucións á pobreza sexan sostibles a longo prazo.
Así mesmo ten moi presente a feminización da pobreza. A pobreza afecta as mulleres de maneira desproporcionada en todo o mundo, profundando as desigualdades de xénero e limitando o seu acceso a dereitos e oportunidades. As políticas de cooperación internacional feminista recoñecen, cada vez máis, a importancia de empoderar ás mulleres como parte esencial para reducir a pobreza. Programas dedicados á educación de nenas, acceso a servizos de saúde sexual e saúde reprodutiva, e a inclusión financeira de mulleres son fundamentais para romper o ciclo da pobreza interxeracional.
Desde a cooperación internacional municipalista abórdase a pobreza desde múltiples frontes, combinando axuda financeira, fortalecemento de capacidades, apoio tecnolóxico, gobernanza e políticas de inclusión. O enfoque integral e colaborativo é esencial para lograr un desenvolvemento equitativo e sostible que beneficie ás persoas máis vulnerables do noso planeta e polo tanto que permita seguir avanzando na protección, a defensa e a garantía dos dereitos humanos.
